YARILMA
(hekayə)
Gecəyə az qalmış işıqlarımız söndü. Televizorun, soyuducunun, bayaqdan mətbəxin küncündə guruldayan paltaryuyanın səsi kəsildi. Otaqlara dərin sakitlik çökdü. Çöldə tüğyan edən uğultulu külək ağır, ipək pərdələri hərəkətə gətirib, vahiməli-vahiməli yelləməyə başladı.
Mətbəxə keçib şam götürdüm, yandırıb şamdanın ucuna bərkitdim.
Qaranlığın içində, sirli aləmə düşmüş tək, qəribə bir ehtiyatla, əllərini dizlərinin arasında çarpazlayıb, sakitcə oturan Rüstəmə baxıb:
- İndi yandıracaqlar, - dedim və saata baxdım.
Saat onun yarısını göstərirdi.
Şamdanı Rüstəmin qarşısındakı mizin üstünə qoyub pərdəni araladım.
Həyət qaranlıq idi. Pəncərələri sönük binalar qarlı küləyin altında yuxulamış kimi, donub qalmışdılar.
Rüstəmlə üzbəüz əyləşdim, sakitliyi pozmaq xatirinə:
- Onsuz da bir azdan yatmaq vaxtıdı, - dedim.
Rüstəm qaranlıq sakitliyin içində, qəfildən nə isə anlamış kimi, dinməz-söyləməz oturmuşdu, şamın alov diliminə zillənmiş üzü dəyişmişdi.
- Qəribədi, - o haçandan-haçana dilləndi. - Biz heç vaxt səninlə belə sakitlikdə təkbətək, üzbəüz oturmamışıq.
Onun nədənsə təsirləndiyi, ya sarsıldığını gözlərinin ifadəsindən bilinirdi. Bu barədə nə isə deməyə, ya soruşmağa ürək eləmədim və biz bir müddət susa-susa, şam işığının titrəyişinə baxa-baxa oturduq.
- Gəl, söhbət eləyək, – dedim.
- Nə barədə?..
«Doğurdən da, nə barədə?» - düşündüm və:
- İstəyirsən sənə özümdən danışım? – dedim.
Rüstəmin gözləri işıqlandı, üzü güldü:
- Danış, - dedi, - mən sənin haqqında, demək olar ki, heç nə bilmirəm.
- Lap balaca vaxtlarım, düzü, yadımda qalmayıb...
- Eybi yox, məktəb illərindən danış.
Mən məktəb illərini xatırlmağa salışdım və yadıma, sinfimizin qaramtıl döşəməsinə sürtülən ağ nöyüt iyindən, bir neçə əzazil müəllimin əsəbilikdən əyilmiş üzündən savayı heç nə düşmədi. Sonrakı illərlə bağlı da xatırlamağa bir şey tapmadım. Ürəyim, yadıma düşən adda-budda xatirələrdən sıxıldı.
- Bəlkə piano çalım? - dedim. – Axı sən mənim piano çalmağımı eşitməmisən?!
- Sən piano çala bilirsən? – Rüstəm təəccübləndi.
- Hə, – dedim və hiss elədim ki, qızarıram.
- Mənsə bunu bilmirəm… - Rüstəm dedi və sınayıcı nəzərlərini üzümdə gəzdirdi.
- Gör bir, neçə ildi pianoya yaxın gedə bilmirəm. Sən anadan olandan bəri. Vaxtım olmayıb… nə də həvəsim, – dedim, qalxıb şamdanı əlimə aldım və biz, gündəlik istifadə edilmədiyindən qapısı daim bağlı qalan, bu səbəbdən qış ayları isinməyən nəhəng qonaq otağına keçdik.
Mən pianonun arxasına əyləşib şamdanı üstünə qoydum, qapağını açıb, bir neçə akkord vurdum, sonra, bir vaxtlar ata-anamın çox sevdiyi həzin bir melodiyanı – Cilbertonun, xəfif payız çiskinini andıran mahnılarından birini çalıb pəsdən oxumağa başladım.
Rüstəm pianonun üstünə dirsəklənib heyrət dolu gözlərlə barmaqlarımı izləyir, məni ilk dəfə görürmüş kimi, həsrətlə dinləyirdi.
Mən çala-çala oxuyur, oxuduqca, içimdə oyanan xatirələrin axarına düşür, gah doluxsunur, gah ürəyimin, nə vaxtdan bərisə itirilmiş məhrəm doğmalıqdan sızıldadığını hiss edirdim… və birdən…
…otağın buz kimi soyuq yarıqaranlığına işləyən səsimin oralada nəyəsə toxunub dayandığını hiss etdim… Əlimi saxladım, çönüb, zəif şam işığında sirli qəsri andıran otağın yarıqaranlıq dərinliklərinə baxdım.
…Bir vaxtlar həmin bu otaqda, dəyirmi masanın başından dahiyanə sağlıqlar deyən atam öz yerində əyləşmişdi… üzlərini dəqiq seçə bilmədiyim adamların arasından sevgi və rəhm dolu, qəmli gözlərlə mənə baxırdı… anam da budu, burdaydı… otağın aşağı başındakı divanda, xalalarımla yanaşı əyləşib mənə, mənzərə şəklinə baxan kimi baxırdılar…
Gözlərim qaraldı…
- Mən bayaqdan hiss edirəm... – Rüstəmin, təhlükəli olan nəyinsə üstünü açmış kimi, enmiş səsinə ayıldım.
O otağın yarıqaranlıq dərinliklərində nə isə görürmüş kimi, ora zillənmişdi...
- Nə hiss edirsən? – dedim və otağın bayaqkı adamla dolu, dərinliyinə baxdım.
Bayaqkı görüntülərdən əsər-əlamət yox idi.
- Burda nələrin baş verdiyini… - Rüstəm dedi.
Mən pianino kətilini hərlədib, sakitliyə diqqət kəsildim.
…Otağın yarıqaranlıq dərinliyindən soyuq hava axırdı…
Başım hərləndi.
- Sən oxuduqca, elə bil buralara nə isə dolurdu. - Rüstəm danışmaqdan ehtiyat edirmiş kimi, astadan pıçıldadı və qaranlıqda qara düymələri andıran iri bəbəklərini üzümə zillədi.
Dizlərim boşaldı…
- Nə… nə dolurdu? Sən nə danışırsan?
Rüstəm yenə nə isə demək istəyirdi ki, hər ikimiz dəhlizdən qopan gurultu səsinə dik atıldıq. Qapını açıb dəhlizə çıxdıq.
…İşıqlar yanmışdı. Televizorda simfonik orkestr Prokofyevin «Cəngavərlər rəqsi» ni ifa edir, paltaryuyan guruldaya - guruldaya içindəkiləri yaxalayırdı…